ماه سرخ یا ماه خونین

ماه'>ماه گرفتگی یا خسوفی سرخ رنگ که به ماه سرخ یا ماه خونین معروف است و درشامگاه 25 اُردیبهشت سال 1401  روی داد که  متاسفانه در ایران قابل روئیت نبود زیرا چند ساعتی قبل از وقوع آن ماه در افق مغرب ایران غروب کرده بود. ولی این ماه در برخی از مناطق دیگر زمین مثل قاره‌ی آمریکا به خوبی قابل روئیت بود و عکاسان بسیاری از این پدیده‌ی زیبای نجومی عکس برداری کردند که تصویر فوق یکی از آنهاست. در اینجا می‌خواهیم  ببینیم چرا چنین اتفاقی رخ می‌دهد.  من دریکی از مقاله‌های پیشین  این وبلاگ به پراکندگی ریلی اشاره کرده بودم بنابه آن قانون پرتوهای نور در برخورد با مولکول‌هایی با ابعاد کوچکتر از طول موج‌ شان پراکنده می‌شوند که این پراکندگی  با عکس توان چهارم طول موج مرتبط است به این معنی که هر چه طول موج نوری کمتر باشد پراکندگی برای آن به مراتب بیشتر است. به همین دلیل نورهای سبز، آبی و بنفش موجود در خورشید که طول موجی کوتاه‌تر دارند به مراتب بیشتر از نورهای قرمز و نارنجی پراکنده می‌شوند و از پیشروی باز می‌مانند در عوض نورهای قرمز و نارنجی که طول موج بزرگتری دارند کمتر پراکنده می‌شوند و عبور می‌کنند و  مستقیما به ناظر می‌رسند  در یک ماه گرفتگی کامل زمین و خورشید و ماه در یک امتداد قرار می‌گیرند و زمین با قرار گرفتن بین ماه و خورشید به تمامی مانع عبور نور خورشید می‌شود. در این حالت ماه باید کاملا تاریک شود ولی بخشی از نور خورشید ازدرون لایه‌ی اتمسفر  پیرامون حلقه‌ی زمین عبور می‌کند و بر اثر شکست در اتمسفر زمین، نورهای کوتاه تر آن یعنی سبز و آبی و بنفش پراکنده می‌شوند ولی  نورهای قرمز و نارنجی از اتمسفر زمین گذر کرده خود را به سطح ماه می‌رسند وپس از برخورد بر آن بر می‌گردند و به چشم ناظر زمینی می‌رسند و به همین دلیل است که ناظر زمینی ماه را به شکل یک کر‌ه‌ی سرخ یا ترکیبی از رنگ‌های نارنجی و سرخ می‌بیند. بد نیست بدانید که تا پیش از پیشرفت علم و درک علت وقوع چنین پدیده‌یی آدمی  از مشاهده‌ی ناگهانی چنین ماه خون آلودی در آسمان شب و تداوم آن  به مدت چند ساعت به شدت به وحشت در‌می‌آمد و آنرا نشانه‌یی از خشم خدایان یا خدای بزرگ می‌پنداشت. اکنون می‌دانیم که چنین نیست و با وجود اینکه محیط خارج از زمین برای بشر پُر خطر است زمین و طبیعت پیرامون آن بسیار امن و سرشار از امنیت و نعمت است و اگر چون من به خداوند بزرگ معتقدید باید بدانید خداوند بزرگ که این زمین  پر نعمت را در این جهان پُر خطر خلق کرده دلیلی ندارد که بیهوده ما را به خطر اندازد مگر آنکه ما خود بر اثر جهالت و نادانی خود آنچنان که اکنون در جهان مشاهده می‌کنید محیط زندگی خود را نابود کنیم . مثلا فکر کنیم با پناه بردن به هزاران موشک اتمی و کاشتن آن در سرزمین های خود و تهدید همدیگر می‌توانیم به امنییت برسیم و بدین ترتیب حیات خود  و زمین را به خطر اندازیم. اگر قبح شلیک یکی از آن موشک‌ها بشکند آنگاه هزاران موشک اتمی شلیک خواهد شد و  ما نه کر‌ه‌ی ماه را بلکه کره زمین را، که یگانه زیستگاه محبوب ماست  واقعا خونین خواهیم کرد.